Tag Archives: μεμβράνη

Η Νουνούρα και το Kazoo

Οπως το φύλλο έτσι και η μεμβράνη, δίνει ήχο όταν πάλλεται. Τραγουδώντας μέσα σε ένα ηχείο που έχει στηριγμένο πάνω του έναν υμένα (δηλαδή μια λεπτή μεμβράνη), βγαίνει ένας ήχος που μπορεί να φαίνεται χαζός και κατάλληλος μόνο για παιδικά πειράγματα, όμως αντικαθιστούσε μια χαρά το κλαρίνο στις ορχήστρες “Jug Band” των φτωχών μαύρων του Μέμφις που μια και δεν είχαν λεφτά να αγοράζουν κανονικά όργανα, σκάρωναν τα δικά τους. Εκεί το λένε καζού. (Θα γράψω για τις jug bands την επόμενη φορά ίσως, πιο αναλυτικά…)
Στην ελλάδα το λέμε “νουνούρα” και το έφτιαχναν κολώντας ένα υμένα αράχνης στην τρύπα ενός άδειου κελύφους σαλιγκαριού, μέχρι που ανακάλυψαν το τσιγαρόχαρτο. Φτιάχνεται και με καλάμι που του ανοίγεις μια τρύπα στη μέση και είτε κολλάς το τσιγαρόχαρτο στην τρύπα αυτή και τραγουδάς από τη μιαν άκρη, είτε κολλάς τσιγαρόχαρτα και στις δύο άκρες και τραγουδάς από τη μεσαία, αφήνοντας λίγο την τρύπα ανοιχτή για να βγαίνει ο αέρας κι ο ήχος (το ίδιο και στο σαλιγκάρι). Να θυμάστε ότι το καλάμι το τρώμε λίγο στην πλευρά που θα ανοίξουμε την τρύπα για το στόμα, ώστε να γίνει πιο λεπτο και ίσιο για να βολεύει και τα χείλια μας.
Τα καζού γίνονται από πλαστικό ή μέταλλο για να αντέχουν την ταλαιπωρία του «κολλάρου» για τη φυσαρμόνικα που βάζουν οι κιθαρίστες και τη μεμβράνη τη στερεώνουν στη μεσαία τρύπα ενώ φυσάνε από τη μία άκρη.

Υπάρχει κι ένα πολύ συνηθισμένο κινέζικο φλάουτο από μπαμπού, το Dizi, που του βάζουν μια μεμβράνη μεταξύ της τρύπας που φυσάνε και της τελευταίας τρύπας, που του προσθέτει μια συχνότητα στις ψηλές νότες. Εχω ένα σοπράνο, που  θυμίζει ζουρνά. Τέτοια φλάουτα έχουν βρεθεί 9.000 χρόνων, αλλά το κόλπο με τη μεμβρανη ανακαλύφθηκε κατά τη Δυναστεία των Τανγκ (618-907). Μάλιστα, στην αρχή χρησιμοποιούσαν τον υμένα που βρίσκεται μέσα στο καλάμι.

ΤΙ ΑΛΛΟ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΠΑΙΞΕΙΣ ΜΕ ΕΝΑ ΚΑΖΟΟ? ΙΔΟΥ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ!

 

Μ’ ένα φύλλο γιασεμιού

f8501e36d90457242ff55fca1942ca2aΑκουσα πριν από πολλά χρόνια, ένα ταξίμι από τη Χαλκιδική (από τη συλλογή του Γιώργου Μελίκη “Πρώτος Λαϊκός Χειμώνας – Δημοτικά Τραγούδια της Βόρειας Ελλάδας”) να παίζεται μόνο με ένα φύλλο γιασεμιού. Γίνεται και με φύλλο λεμονιάς που μερικές φορές το περνάνε στα δόντια μιας τσατσάρας.  Αυτές οι φοβερές τέχνες δύσκολα περνάνε σε επόμενες γενιές γιατί και τα γερόντια που τις ξέρουνε θέλουνε παρακάλια (το μονοπώλιο βλέπεις, μεγάλο πράμα) και οι πιτσιρικάδες που ενδιαφέρονται είναι λίγοι. Επειδή όμως τα Κλαρίνα είναι ακριβά παναθεμά τα και τέτοια εποχή δε μαζεύεις εύκολα λεφτά για να αγοράσεις, το «φύλλο» είναι μια πρόταση για την κρίση….

Ευτυχώς πριν χαθεί αυτή η γέρικη τέχνη, κάποιοι πρόλαβαν να την αποτυπώσουν. Αξίζει τον κόπο να δείτε ποιός είναι ο Μελίκης και τί έχει προσφέρει στην παράδοσή μας, εδώ.

Ψάχνοντας, ανακάλυψα ότι μουσική με φύλλα, παίζουν και σ’ άλλους τόπους, όπως στην Ιαπωνία. Παρακάτω δύο ελληνικά βίντεο με το τί μπορεί να κάνει κάποιος με ένα φύλλο και άλλα δύο μ’ ένα γιαπωνέζο που δείχνει πως παίζεται. Πάντως, δεν είναι και τόσο εύκολο…..