Σπουδές παραδοσιακών κρουστών της Ελλάδας και της Αν. Μεσογείου για παιδιά, έφηβους και ενήλικες

Created with GIMP

Ενα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σπουδών παραδοσιακών κρουστών που περιλαμβάνει τουμπελέκι, ηπειρώτικο ντέφι, νταούλι, τουμπί, μπεντίρ, νταϊρές, νταραμπούκα και αιγυπτιακό ντέφι (riq). 

Υπάρχουν επιλογές για ατομικά ή ομαδικά μαθήματα, για ένα ή περισσότερα όργανα, ενώ το πλήρες πρόγραμμα αφορά τη μαθητεία σε επίπεδο επαγγελματικό, όλων των κρουστών που αναφέρονται, με βάση το νέο ΦΕΚ 7275 περί Σχολών Παραδοσιακής Μουσικής.

Το πλήρες πρόγραμμα περιλαμβάνει:

Παραδοσιακές και σύγχρονες τεχνικές στα αναφερόμενα κρουστά

Ρυθμολογία Ελλάδας, Βαλκανίων και Αν. Μεσογείου

Θεωρία Ρυθμού (ρυθμική ανάγνωση – γραφή)

Οργανολογία – οργανοποιία

Ιστορία Ελληνικής κ’ Αραβικής Μουσικής

Σωματική προετοιμασία μελέτης κρουστών 

Ρυθμικά μουσικά σύνολα (ενορχήστρωσή τους)

Ερμηνεία παραδοσιακού τραγουδιού με φωνή

Το πρόγραμμα μαθημάτων για παιδιά περιλαμβάνει αναλογικά (με την κατάλληλη μετατροπή φυσικά) όλα τα παραπάνω, επιπλέον:

Εκπαιδευτική Οργανοποιία (μέθοδος που συνδυάζει την κατασκευή μουσικών οργάνων με τη ρυθμική & μουσικοκινητική αγωγή, αξιοποιεί στοιχεία άλλων μουσικοπαιδαγωγικών μεθόδων (Orf, Dalcroze, Kodaly) και ενσωματώνει στοιχεία από το γενικό πρόγραμμα σπουδών του Δημοτικού Σχολείου (π.χ. μαθηματικά, φυσική, γεωγραφία, ιστορία) καθώς και εικαστικών τεχνών.

Τί διδάσκονται τα παιδιά 

Ο Ρυθμός, είναι το θεμέλιο της μουσικής.
Είναι όμως και ένα από τα θεμελιώδη στοιχεία στη λειτουργία της φύσης και ένα απαραίτητο συστατικό της ανθρώπινης προσωπικότητας, για μια υγιή και αρμονική ψυχική ζωή.
Γι αυτό η ρυθμική αγωγή θεωρείται από πολλούς θεωρητικούς, ήδη από τις αρχές του 20ου αιώνα, αναπόσπαστο μέρος της σύγχρονης παιδαγωγικής καθώς συμβάλει στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας, της αυτο-πειθαρχίας και του αυτο-ελέγχου.

Τα παιδιά διδάσκονται,

1. ΡΥΘΜΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

• Να ενσωματώνουν το ρυθμό στην καθημερινή τους ζωή, μέσω ρυθμικών μουσικοκινητικών παιχνιδιών – ασκήσεων.
• Να σκέφτονται δημιουργικά και να χαίρονται κατασκευάζοντας τα δικά τους, κρουστά μουσικά όργανα. Μέσω της «Εκπαιδευτικής Οργανοποιίας» όπως ονομάζεται η μέθοδός μας, αποκτούν κατασκευαστικές δεξιότητες, ενισχύεται η λογική τους, αναπτύσσεται η ικανότητά τους για προγραμματισμό, η φαντασία τους, η παρατηρητικότητα και η εφευρετικότητά τους. Kατά τη διαδικασία των κατασκευών, εντάσσονται με παιγνιώδη τρόπο στοιχεία από τα σχολικά μαθήματα (μαθηματικά, γεωμετρία, φυσική, γεωγραφία, περιβαλλοντική αγωγή ιστορία κλπ) ενισχύοντας κατ’ αυτό τον τρόπο τις μαθησιακές γνώσεις των παιδιών. 

2. ΚΡΟΥΣΤΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

• Τεχνική πάνω σε συγκεκριμένα παραδοσιακά κρουστά όργανα
• Βασικά ρυθμικά μοτίβα και παραδοσιακούς ρυθμούς.
• Βασικά στοιχεία της ευρωπαϊκής μουσικής θεωρίας και ρυθμική ανάγνωση – γραφή

«Παίζοντας» με τους ενήλικες!

Ασε με να «γεμίσω» το χώρο σου. Οχι με τα  κιλά μου, αλλά με την ενέργειά μου και την κίνηση. Μου αρέσει να ελέγχω την αύρα του χώρου, διοχετεύοντας όση ενέργεια και αγάπη έχω γι αυτό που κάνω.

Οταν ξεκίνησα αυτό το Blog, έγραψα το πρώτο κείμενο με τίτλο:

«Θες να παίξουμε;»

Το δικό μου παιχνίδι απευθύνεται σε παιδιά όσο και σε ενήλικες.

Το παιχνίδι της μουσικής ανατρέφει τα παιδιά και  θεραπεύει τους ενήλικες. Οταν βλέπω περίεργα, εντυπωσιασμένα μα πιο πολύ χαρούμενα πρόσωπα γύρω μου, ξέρω ότι έχω πετύχει. Ακόμα κι αν δεν καταφέρνω να βρω συνεργάτες για να παίξω ο ίδιος μουσική -είναι πολλά χρόνια τώρα που παίζω μόνος- έχω βρει τη διέξοδό μου: παίζω μ’ένα σωρό όμορφο κόσμο στα εργαστήριά μου, μαθαίνοντάς τους να φτιάχνουν απλά ηχητικά αντικείμενα – μουσικά όργανα και να κάνουν μουσική μ’αυτά. Και μπορώ να σου πω, πως δεν υπάρχει κάτι πιο ευχάριστο σ’ αυτές τις συναντήσεις από το να βλέπεις τους ενήλικες να ξαναγίνονται παιδιά.

Οπως εδώ, στις φωτογραφίες αυτές από το σεμινάριο ρυθμού και κρουστών του Γιάννη Παπατζανή, όπου κλήθηκα να παρουσιάσω το πώς, από ανακυκλώσιμα υλικά μπορείς να παράγεις ήχο, πώς μπορείς να φτιάξεις μουσικά όργανα από τα σκουπίδια, πολύ εύκολα και πολύ γρήγορα. Αγαπημένη στιγμή στο τέλος του εργαστηρίου, όταν με την προτροπή και τη συμμετοχή του δασκάλου τους, όλοι οι εκπαιδευόμενοι του σεμιναρίου έπαιξαν ρυθμούς με τις κατασκευές μου και χόρεψαν γύρω από τον «πάγκο» του εργαστηριού σαν ινδιάνοι σε τελετή με το σαμάνο στη μέση ή καλύτερα, σαν πρωτόγονοι που ανακαλύπτουν τη γλώσσα της ψυχής τους μέσα από το ρυθμό.

Αν θες κι εσύ να παίξουμε, αν θες να σου «γεμίσω» το χώρο με κίνηση και ήχο,  επικοινώνησε μαζί μου μέσα από αυτό το blog ή τη σελίδα μου στο facebook.

Περισσότερα για το σεμινάριο Ρυθμού και Κρουστών εδώ

Κι εδώ ένα βιντεάκι με αποσπάσματα από όλο το σεμινάριο

Εργαστήριο οργανοποιίας για εκπαιδευτικούς σε σεμινάριο του ΚΠΕ Βάμου

Εργαστήριο κατασκευής μουσικών οργάνων με ανακυκλώσιμα υλικά στήθηκε στα πλαίσια του Σεμιναρίου του Περιφερειακού Δικτύου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την Ανακύκλωση που διοργάνωσε το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάμου στις 26-27 του Γενάρη. Το εργαστήριο παρακολούθησαν εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης απ’ όλη την Κρήτη, που συμμετέχουν ή θέλουν να συμμετάσχουν σε προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

Πιό συγκεκριμένα, το Σεμινάριο – Συνάντηση του Περιφερειακού Δικτύου ΠΕ «Αλλάξτε συμπεριφορές… ΑνακυκλωS.O.S.τε!» υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της Πράξης «ΚΕΝΤΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΚΠΕ)-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ» μέσω του  Επιχειρησιακού Προγράμματος  «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ»  με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και τους Υπεύθυνους Σχολικών Δραστηριοτήτων των Διευθύνσεων ΠΕ και ΔΕ της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Κρήτης. Σκοπός του Σεμιναρίου ήταν η ενίσχυση των δράσεων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στα σχολεία. Στόχος είναι η ανταλλαγή εμπειριών, ιδεών και γνώσεων μεταξύ των εκπαιδευτικών που συμμετέχουν, η παροχή γνώσεων και τεχνικών ευαισθητοποίησης μαθητών, εκπαιδευτικών και της τοπικής κοινωνίας για τη μείωση των απορριμμάτων, την επαναχρησιμοποίηση υλικών, την κομποστοποίηση και την ανακύκλωση. Στο Σεμινάριο αυτό συμμετέχουν εκπαιδευτικοί του Δικτύου αλλά και εκπαιδευτικοί που ενδιαφέρονται να υλοποιήσουν σχετικό πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και να συμμετάσχουν στο Δίκτυο.

Εκτός από το δικό μου Εργαστήριο, έγιναν ακόμα:

Εργαστήριο Θεατρικού Παιχνιδιού από το ΚΠΕ Ιεράπετρας, Εργαστήριο Ανακύκλωσης Χαρτιού από το ΚΠΕ Αρχανών και Εργαστήρι – Οικοθέατρο Σκιών με ανακυκλωμένα υλικά με το Νίκο Μπλαζάκη, Καραγκιοζοπαίκτη-μουσικό (βλέπε φωτογραφίες πιο κάτω).

Εργαστήριο ανακυκλωμένης μουσικής στο 11ο Δημοτικό Σχολείο Χανίων!

Οχι  10, όχι 20 ή 40, αλλά 240 παιδιά, όλες οι τάξεις του 11ου Δημοτικού Σχολειου Χανιων παρακολούθησαν το πρώτο μου εργαστήριο κατασκευής μουσικών οργάνων από ανακυκλώσιμα υλικά με τίτλο «Ανακυκλώνουμε και παίζουμε μουσική!».

Το εργαστήριο διοργάνωσε η διεύθυνση του σχολείου σε συνεργασία με το Σύλλογο Γονέων και διήρκεσε συνολικά 12 ώρες του σχολικού προγράμματος ενώ συμμετείχαν σ’ αυτό όλα τα παιδιά του 11^ου Δ.Σχ. (δύο ώρες κάθε τάξη) υπό την επίβλεψη των δασκάλων τους.

Στόχος του εργαστηρίου ήταν να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά σε θέματα ανακύκλωσης, να προκαλέσει τη φαντασία τους και να ξυπνήσει τις κατασκευαστικές τους ικανότητες, και να τα μυήσει στον όμορφο κόσμο της μουσικής μέσω της οργανοποιίας.

 

Το σχεδιασμό και την υλοποίηση του εργαστηρίου ανέλαβε η αφεντιά μου, ως μέλος του Συλλόγου Γονέων, όπου, ανάλογα με την ηλικία των παιδιών τους ανέθεσα τη συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών στο σπίτι, τους παρουσίασα και τους έμαθα πώς να φτιάχνουν και να παίζουν διάφορα απλά μουσικά όργανα.

Συγκεκριμενα κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου τα παιδιά:

Εφτιαξαν διάφορα σείστρα και κρόταλα, καστανιέτες, στράκες, ξύστρες, μπαστούνια της βροχής,  μουσικά τόξα, berimbau, μονόχορδα μπάσα, τύμπανα νερού, βουβουζέλες και didgeridoo, χρησιμοποιώντας υλικά όπως πλαστικά μπουκάλια, αλουμινένια κουτιά και ντενεκεδάκια,  μπαλόνια, ξυλάκια, λαστιχάκια, ποτήρια από φελιζόλ, πλαστικά καλαμάκια, χαρτόνια, σπάγγους, πλαστικούς σωλήνες, πλαστικές λεκάνες και σκουπόξυλα! Κι όλα αυτά με ελάχιστα εργαλεία!

φτιάχνοντας βουβουζέλες με τα παιδιά της έκτης

Παράλληλα όμως:

Έμαθαν στην πράξη την ανακύκλωση αφού διαπίστωσαν τη δυνατότητα των άχρηστων υλικών να μεταμορφώνονται σε χρήσιμα αντικείμενα

Μυήθηκαν στις απαρχές της ιστορίας της μουσικής καθώς έμαθαν να φτιάχνουν πρωτόγονα μουσικά όργανα  (με υλικά που βρήκαν στο περιβάλλον τους – ακριβώς όπως έκαναν οι πρώτοι άνθρωποι)

Ανακάλυψαν τη φυσική του ήχου μέσα απο τις δυνατότητες διαφόρων αντικειμένων να παράγουν ήχο.

Ανέπτυξαν τις κατασκευαστικές τους ικανότητες, αλλά κυρίως τη φαντασία τους, αφού πολλά παιδιά επινόησαν και δικά τους μουσικά όργανα με τα υλικά που είχαν στη διάθεσή τους, εκτός από τα όργανα που περιλάμβανε το πρόγραμμα της τάξης τους!

Ενα παιδί της πέμπτης, αντέγραψε μια «ψιθύρα» που κρατούσα μαζί μου, αλλα δεν είχα προλάβει να τους τη δείξω!

Για μένα, ήταν μια καταπληκτική (και εξαντλητική) εμπειρία – η «διδασκαλία» 40 περίπου παιδιών από κάθε τάξη μέσα σε δύο ώρες . Μου φαίνεται όμως πως και τα περισσότερα παιδιά ευχαριστήθηκαν γιατί και το χαρούμενο βλέμμα τους αυτό μου δειχνε και το ότι δεν ξεκολούσαν ούτε στο διάλλειμα….. και το ότι το πανηγύρι συνεχίστηκε…στο σπίτι!

Θέλω να ευχαριστήσω το Διευθυντή του Σχολείου που με εμπιστεύτηκε, τους δασκάλους των παιδιών για τη βοήθειά τους και το ΔΣ του Συλλόγου Γονέων για την υιοθέτηση και στήριξη του εργαστηρίου.

μαζι με το δάσκαλό τους, φτιάχνοντας ένα washtub bass με τα κορίτσι της έκτης