Η μπουρού είναι ένα από τα πιο αρχαία πνευστά μουσικά όργανα που παίζεται ακόμα και σήμερα με τον ίδιο τρόπο. Η μπουρού παίζεται σε όλα τη μήκη και τα πλάτη της γης και δεν υπάρχει φυλή θαλασσινή που να μην την έχει στην παράδοσή της. Αλλού χρησιμοποιούν διάφορα μεγέθη οστράκων, εμείς στην Ελλάδα ξέρουμε το κοχύλι Τρίτωνα.
Ο λαός μας από την αρχαιότητα χρησιμοποιούσε πολλά όστρακα όπως την μπουρού ως μέσω επικοινωνίας συνήθως στα θαλάσσια ταξίδια. Οι Έλληνες ναυτικοί χρησιμοποιούσαν μεγάλα κοχύλια για να ανακοινώσουν με τον ήχο τους την άφιξη ή την αναχώρηση των πλοίων. τη χρησιμοποιούσαν ακόμα για να ειδοποιήσουν άλλα πλοία για τον κίνδυνο καιρικών φαινομένων: ομίχλη, φουρτούνα, πειρατικές ή άλλες επιδρομές.
Τα ιδιόφωνα στα οποία ο ήχος παράγεται χρησιμοποιώντας τις δονήσεις των χειλιών φυσώντας μέσα σε ένα αερoθάλαμο είναι ο προϊστορικοί πρόγονοι των σημερινών χάλικινων πνευστών, μια ιδέα τόσο καλή, που δε χρειάστηκε να εξελιχθεί πολύ. Αυτά τα όργανα έχουν πολύ δυνατό ήχο, γι αυτό και χρησιμοποιήθηκαν για την επικοινωνία σε μεγάλες αποστάσεις, για τη σήμανση συναγερμού, για την πρόκληση τρομου και επιβολής. Δεν είναι τυχαίο που και σήμερα τα καράβια χρησιμοποιούν τον ίδιο ήχο όταν επικοινωνούν στη θάλασσα, μπαίνουν ή βγαίνουν από το λιμάνι. Τον ήχο δυναμώνει η πίεση του αέρα που προκαλείται από το σφίξιμο των χειλιών – που καθορίζει και το ύψος της τονικότητας- το πλατύτερο άνοιγμα ή καμπάνα όπου καταλήγουν πάντα αυτά τα όργανα και το ίδιο το υλικό, ξύλο ή όστρακο ή κέρατο κι αργότερα χαλκός μετατρέπει τα ηχητικά κύμματα σε ενέργεια. Τις περισσότερες φορές, την ένταση του αέρα ενισχύει ένας πρώτος αεροθάλαμος που δημιουργείται στο στόμα με το φούσκωμα των χειλιών. Ο αέρας αποθηκεύεται στα μάγουλα όπως γίνεται στον άσκαυλο για να ελέγχεται η διοχέτευσή του από τα χείλια και για να γίνεται η κυκλική αναπνοή. Θα μιλήσουμε άλλη φορά για το τελευταίο. Μερικά χαρακτηριστικά τέτοια όργανα, είναι το Σοφάρ το εβραϊκό φτιαγμένο από κέρατο κριαριού (οι τρομπέτες που έριξαν τα τείχη της Ιεριχούς), ο Κάρνυξ ο κέλτικος από χαλκό, το didjeridoo το αυστραλίζικο από κλαδί ευκαλύπτου, η ελληνική Σάλπιγγα από χαλκό κι αυτή και το Dung Chen των Θιβετιανών Μοναχών, ενώ το Alphorn των αλπεων είναι συνήθως ξύλινο.
Θα σας πω πως φτιάχνεται η μπουρού και θα σας δείξω κι άλλους που παίζουν διάφορα όστρακα, λίιιιγο καλύτερα από μένα.
Υ.Γ. Επειδή στο βίντεο δεν το λέω, όταν κόβουμε την «κορώνα», δηλαδή τη χοντρή άκρη του τρίτωνα, κόβουμε περίπου 3 εκατοστά, ανάλογα το μεγεθος του κοχυλιού μας και μετά λιμάρουμε και τρίβουμε προσεκτικά το στομιο που δημιουργήθηκε και λίγο το εσωτερικό του, για να μη μας πληγώσει τα χείλια. Πειραματιστείτε τέλος πάντων μέχρι να βρείτε τον ήχο, λίγος πειραματισμός δε βλάπτει!
Αέναος Ωδή 