Παιδιά και γονείς, ήταν όλοι χορτάτοι με παιχνίδι και καλή διάθεση, ακόμα και μετά από 3 ολόκληρες ώρες στο εργαστήρι οργανοποιίας που οργανώσαμε την Κυριακή 3 του Νοέμβρη στο Μεγάλο Ο στα Χανιά με τίτλο: «TRASH ART: Μουσικές Κατασκευές για γονείς και παιδιά».
Στόχος του εργαστηρίου μου ήταν να δείξω στους γονείς που συμμετείχαν, τρόπους να περνούν δημιουργικό χρόνο με τα παιδιά τους, χρόνο δηλαδή χωρίς οθόνη – κάτι που θεωρώ κατόρθωμα! Γιατί τα παιδιά δεν εντυπωσιάζονται πια εύκολα από τις κατασκευές. Είναι κάτι που κάνουν στο νηπιαγωγείο και τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, τότε που το πρόγραμμα προβλέπει άσκηση της λεπτής κινητικότητας. Από κει κι ύστερα, τα περισσότερα παιδιά μοιάζουν σαν να ξεχνούν ό,τι έχουν μάθει, σπάνια βλέπουμε παιδιά να ασχολούνται με αυτοσχέδιες κατασκευές κι ακόμα σπανιότερα βλέπουμε παιδιά με δημιουργική φαντασία. Εχω δει παιδιά Δ’ και Ε’ Δημοτικού να μην ξέρουν να χρησιμοποιήσουν το ψαλίδι ή να δέσουν έναν απλό κόμπο, τα βρήκα όμως experts στο χειρισμό των οθονών αφής και «δεξιοτέχνες» στο κούνημα του αντίχειρα!
Είμαι σίγουρος πως πολλοί ευαισθητοποιημένοι γονείς ψάχνουν απεγνωσμένα να βρουν έναν τρόπο να αποσπάσουν τα παιδιά τους από τις οθόνες κάθε τύπου. Είμαι επίσης σίγουρος πως πολλοί γονείς νιώθουν αυτό που ένιωσα κάποτε κι εγώ, ενοχές, επειδή δεν περνούν αρκετό δημιουργικό χρόνο με τα παιδιά τους. Κάποιοι από μας, βλέπουμε τα παιδιά μας να μεγαλώνουν τρέχοντάς τα εδώ κι εκεί ή τα παρατηρούμε περιστασιακά στα μικρά εκείνα διαλείμματα από τις δουλειές που προσπαθούμε να τα χωρέσουμε όλα και νιώθουμε ξαφνικά ότι έχουμε χάσει κάτι από τη ζωή τους.
Καμιά φορά απελπιζόμαστε γιατί νομίζουμε ότι κάτι δεν κάναμε καλά, κάπου έχουμε κάνει κάποιο λάθος. Είναι γιατί δεν τα χορτάσαμε, δεν κάναμε αρκετά πράγματα μαζί τους. Οχι τόσα όσα θα θέλαμε.
Στην πράξη, τα παιδιά όπως έγραψα δεν εντυπωσιάζονται πια εύκολα από τις κατασκευές.
Θυμάμαι από τον εαυτό μου παιδί κι από τα δικά μου και άλλων παιδιά, ότι οι στατικές κατασκευές ακόμα κι όταν προσφέρουν ευκαιρίες για παιχνίδια ρόλων, κάποτε ξεπερνώνται και ξεχνιούνται σε μια κούτα. Νομίζω πως τα παιδιά περιμένουν από τις κατασκευές τους -όπως εξάλλου κι από τα περισσότερα παιχνίδια- να «κάνουν κάτι».
Θα μπορούσαμε να φτιάξουμε μαζί τους μια σβούρα, ή μια φιγούρα του καραγκιόζη ή μια κούκλα για κουκλοθέατρο. Τίποτα απ’ όλα αυτά όμως δεν είναι τόσο απλό, όσο μια κατασκευή που θα παράγει ήχο. Γιατί όλα τα πράγματα γύρω μας -σχεδόν- μπορούν να παράγουν ήχο. Μια μετατροπή ή σύνθεση κάποιων αντικειμένων για να βγάλουν ήχο, μπορεί να μας πάρει από 30 δευτερόλεπτα μέχρι πολλές ώρες. Τα αντικείμενα αυτά υπάρχουν παντού γύρω μας στο σπίτι ή στον κήπο. Τα ανακυκλώσιμα σκουπίδια μας, τα πλαστικά, τα χαρτόνια, οι αλουμινένιες συσκευασίες μιας χρήσης, τα παλιά μικροέπιπλα κι οι συσκευές της κουζίνας, όλα κάνουν για τη δουλειά.
Εγώ σας δείχνω τον τρόπο, σας δίνω τις βασικές αρχές για το πως παράγεται ήχος από τα απλά μουσικά όργανα κι εσείς μη φοβηθείτε τους πειραματισμούς. Σε μια βόλτα, ή στο τραπέζι μετά το φαγητό, ή σαν επιβράβευση μετά το διάβασμα, βρείτε τη στιγμή να παρασύρετε το παιδί σας σε ένα κατασκευαστικό παιχνίδι, εντυπωσιάστε το πρώτα με μια κατασκευή της στιγμής και μετά υποσχεθείτε του ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα σαν επιστέγασμα της συνεργασίας σας. Θα δείτε στην πορεία πόσα ξέρει ένα παιδί, πόσα μπορεί να κάνει κι ακόμα, θα μείνετε έκπληκτοι από τό τί μπορεί να εφεύρει αν αφήσει τη φαντασία του να καλπάσει. Εξάλλου η κατασκευή είναι μόνο το ξεκίνημα. Μπορείτε μετά να αυτοσχεδιάσετε ατελείωτες ώρες μαζί μουσική. Αυτό προσφέρει η οργανοποιία με απλά υλικά για παιδιά.
Χάρηκα τόσο πολύ που αυτή η πρώτη συνάντησή μου με γονείς και τα παιδιά τους πήγε τόσο καλά. Και χάρηκα ακόμα περισσότερο γιατί είδα μπαμπάδες επιτέλους να συνοδεύουν τα παιδιά τους σε μια δραστηριότητα που δεν είναι αθλητική. Αν και πιστεύω ότι η ενασχόληση των μπαμπάδων με τις κατασκευές είναι εξίσου στερεοτυπική όσο και με τον αθλητισμό. Τα εργαλεία του μπαμπά είναι συνήθως στην αποθήκη ή το γκαράζ και της μαμάς στην κουζίνα ή στο ντουλάπι με τα ραφτικά.
Βάλτε τα μαζί και γκρεμίστε τα στερεότυπα. Περάστε χρόνο με τα παιδιά σας, δείτε τα να ωριμάζουν δημιουργώντας μαζί σας, δημιουργήστε τους αναμνήσεις μαζί σας, σφίξτε κι άλλο τους δεσμούς.
Στο επανειδείν.
Γιώργος Γυπάκης
Είναι το πουλί Kookabura, ένας άγριος παπαγάλος ή κάποιο άλλο ζώο της ζούγκλας του αμαζονίου, δε θυμάμαι….Το θέμα είναι, τί μπορώ να φτιάξω με δύο ξυλάκια παγωτού, μια οδοντογλυφίδα, δυο λαστιχάκια κι ένα κομμάτι νάυλον; Μα, ήχους από το δάσος του Αμαζονίου που καταστρέφεται γι αυτά τα σκουπίδια! Μια κατασκευή ηχητικού αντικειμένου για παιδιά, με ανακυκλώσιμα υλικά, που σε συνδυασμό με άλλα, όπως rain sticks, thunder tubes, κρόταλα, νουνούρες, γουργούρες (bullroarer), μουγκρινάρα (quicka), περιστρεφόμενους σωλήνες, κι άλλα που ελπίζω να σας μάθω να φτιάχνετε απο δω, φτιάχνουν, μια τέλεια ορχήστρα του δάσους!
Αέναος Ωδή 